آیا از مضرات آبمیوه آگاهید؟ بی دلیل نیست که می گویند نباید آبمیوه را جایگزین میوه کنید. تصور کنید که دارید در رستوران غذا می خورید. نیم نگاهی به اطرافتان می اندازید و اولین چیزی که توجهتان را جلب می کند، لیوان های نوشابه ای است که در دست بقیه بالا و پایین می شوند. در دست شما اما یک لیوان آب پرتقال است. آن لحظه احتمالاً به خودتان می بالید که توانسته اید قید نوشیدنی مضری مثل نوشابه را بزنید و بدنتان را با یک لیوان آبمیوه طبیعی خوشحال کنید.
قصد نداریم حال خوشتان را به هم بزنیم، اما بهتر است این را از ما بشنوید تا از یک غریبه: آبمیوه ای که در حال نوشیدنش هستید آن قدر ها هم سالم و بی ضرر نیست! بد نیست بدانید که هر لیوان آبمیوه، به اندازه یک لیوان نوشابه قند دارد و این تازه شروع ماجراست! با ما همراه باشید تا به شما بگوییم که چرا آبمیوه نباید جای میوه را بگیرد.
چرا نباید آبمیوه را جایگزین میوه کرد؟
اول از همه باید بگوییم که منظور ما از آبمیوه، آبمیوه های ۱۰۰ درصد طبیعی و خالص است. وگرنه مضرات آبمیوه های مصنوعی و کارخانه ای را که همه می دانند. و اگر میوه ها را با آبمیوه های غیر طبیعی مقایسه کنید، به آن ها دهن کجی کرده اید! درست است که آبمیوه های طبیعی سرشار از مواد مغذی هستند و برای سلامتی مفیدند. اما جایگزین مناسبی برای میوه های کامل نیستند. در ادامه، به دلایل این موضوع می پردازیم.
۱. آبمیوه فیبر ندارد.
فیبر کربوهیدراتی گیاهی است که دستگاه گوارش ما نمی تواند آن را بشکند. یکی از معایب آبمیوه ها، که می تواند آن ها را به نوشیدنی هایی ناسالم تبدیل کند، این است که بر خلاف میوه های کامل، فیبر ندارند. شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که قندی که نمی شود هضمش کرد به چه دردمان می خورد؟ در جواب، باید بگوییم که برای بهره مند شدن از فواید فیبر، نیازی به هضم آن ندارید!
فیبر جذب قند ها را تنظیم می کند و شما را سیر نگه می دارد. علاوه بر این ها، فیبر منبع غذایی باکتری های مفید دستگاه گوارش نیز هست. مصرف فیبر خطر ابتلا به بیماری های قلبی و دیابت نوع ۲ را کاهش می دهد و کلسترول خون را نیز تنظیم می کند.
دو نوع فیبر در میوه ها وجود دارد: فیبر محلول و فیبر نامحلول. فیبر محلول از روده ها آب می کشد و حرکت آن ها را تسهیل می کند. این نوع فیبر، با چسبیدن به قند ها و چربی ها، ورود آن ها را به خون کند می کند. و باعث می شود قند خونتان به طور ناگهانی بالا نرود. فیبر نامحلول حجم مدفوع را افزایش می دهد. با تسهیل حرکات روده گوارش، به دفع کمک و از یبوست جلوگیری می کند.
دانشمندان طی پژوهشی اثرات خوردن سیب را با نوشیدن آب سیب مقایسه کردند. نتایج آزمایش های آن ها حاکی از آن بود که نوشیدن آب سیب، کلسترول بد خون (LDL) را حدود ۷ درصد بیشتر از خوردن سیب افزایش می دهد. دانشمندان این تفاوت را ناشی از عدم وجود فیبر در آبمیوه می دانند.
۲. آبمیوه قند زیادی دارد.
میوه ها، نسبت به سبزیجات، قند بسیار بیشتری دارند. بنابراین، حتی آبمیوه های طبیعی نیز سرشار از قند هستند. «فروکتوز» قند اصلی و طبیعی موجود در میوه هاست و مصرف زیاد آن، قند خون را بالا می برد و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد.
برای تهیه هر لیوان آب میوه، شما مجبورید تعداد زیادی میوه را آب بگیرید. بنابراین، قندی که دریافت می کنید به اندازه چندین میوه است در حالی که تقریباً هیچ فیبری به بدنتان نمی رسد. برای آن که تصور صحیحی از میزان قند موجود در آب میوه ها داشته باشید، آب سیب و آب انگور را برایتان مثال می زنیم. هر ۱۰۰ سی سی آب سیب خالص حدود ۱۱ گرم و هر ۱۰۰ سی سی آب انگور حدود ۱۷ گرم قند دارد!
به این ترتیب، آبمیوه باز هم نمی تواند جای میوه را بگیرد؛ زیرا اگر خالص هم باشد، همچنان قند زیادی دارد. اگر نگران قند خونتان هستید، در وهله اول بهتر است به جای آبمیوه، میوه کامل مصرف کنید. اما اگر نمی توانید از آبمیوه بگذرید، می توانید سبزیجات دلخواهتان را آب بگیرید و سپس به آن ها کمی آبمیوه اضافه کنید. در این صورت، نوشیدنی شما قند کمتری خواهد داشت.
۳. آبمیوه خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد.
مایعات بسیار سریع تر از خوراکی های جامد به روده ها می رسند؛ بنابراین، سریع تر هم جذب می شوند. آبمیوه ها نیز، که قند زیادی دارند، از این قاعده مستثنی نیستند. به واسطه جذب سریعشان، می توانند قند خون را در مدت زمانی کوتاه، به میزان قابل توجهی افزایش دهند. افزایش ناگهانی قند خون، ترشح انسولین را نیز به طور ناگهانی افزایش می دهد. همه این عوامل، می توانند در طول زمان باعث مقاومت به انسولین و در نتیجه، افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ شوند.
از طرف دیگر، فیبر موجود در میوه ها باعث می شود که قندشان به کندی جذب شود و پس از خوردن میوه، با افزایش ناگهانی قند خون مواجه نشوید. همان طور که پیش تر اشاره شد، آبمیوه ها فیبر ندارند؛ بنابراین، قند آن ها به سرعت جذب بدن می شود و قند خون را بالا می برد. پس اگر می خواهید خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهید، بهتر است میوه را با آبمیوه جایگزین نکنید.
۴. اگر نگران اضافه وزن هستید، آبمیوه نوشیدنی مناسبی نیست.
واضح است که خوردن یک میوه کامل زمان بر تر از نوشیدن یک لیوان آبمیوه است. بنابراین، وقتی میوه می خورید، بدن شما کالری کمی را در زمانی نسبتاً طولانی دریافت می کند. این در حالیست که با نوشیدن آبمیوه، کالری نسبتاً زیادی را در مدت کوتاهی دریافت خواهید کرد. دریافت سریع کالری خطر ابتلا به چاقی را افزایش می دهد؛ بنابراین، اگر عادت کرده اید به جای میوه خوردن، آبمیوه بنوشید. احتمال چاق شدنتان زیاد است.
قند زیاد آبمیوه نیز دلیلی دیگر برای چاق کننده بودن آن است. فراموش نکنید که برای تهیه هر لیوان آبمیوه، چندین عدد میوه کامل لازم است. مضرات چاقی را هم که همه می دانند؛ از افزایش فشار خون و ناراحتی های قلبی گرفته تا دیابت و سکته. پس اگر به سلامتی و تناسب اندامتان اهمیت می دهید، بهتر است به جای آبمیوه، میوه کامل مصرف کنید.
۵. آبمیوه برخی از مواد مغذی موجود در میوه ها را ندارد.
باز هم برمی گردیم سراغ فیبر. بسیاری از ویتامین ها و آنتی اکسیدان هایی که در میوه ها وجود دارند، به فیبرهای موجود در بافت و پوست آن ها متصل اند. وقتی میوه را آب می گیرید، عملاً قید این فیبر ها و مواد مغذی چسبیده به آن ها را می زنید. آبمیوه همچنان ویتامین های زیادی دارد، اما وقتی می توان با خوردن میوه کامل مواد مغذی بیشتری دریافت کرد، چرا باید به جای میوه، آبمیوه خورد؟
آبمیوه یا میوه؟ مسئله این است!
همانطور که گفته شد، پوست و پالپ میوه ها سرشار از فیبر است. فیبر ماده مغذی مفیدی است که خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها را کاهش می دهد. میوه های کامل، همچنین، ویتامین ها و آنتی اکسیدان هایی دارند که در آبمیوه وجود ندارد؛ بنابراین، ارزش غذایی بالاتری دارند. علاوه بر این ها، آبمیوه ها قند زیادی دارند و زیاده روی در نوشیدن آن ها، شما را چاق می کند و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد.
با توجه به نکاتی که گفته شد، می توان نتیجه گرفت که آبمیوه جایگزین مناسبی برای میوه نیست. خوردن میوه کامل شما راه سیر نگه می دارد، ضرری برای سلامتیتان ندارد و مواد مغذی مفیدی به بدنتان می رساند. اگر باز هم به هر دلیلی نمی خواهید یا نمی توانید میوه بخورید، بهتر است به جای آب گرفتن میوه ها، آن ها را در مخلوط کن بریزید. در این صورت، بسیاری از خواص میوه ها را حفظ می کنید و فیبر موجود در آن ها را نیز دور نمی ریزید.