امروزه بسیاری از افرادی که می خواهند از چین و چروک های پوستی فرار کنند، به مصرف کلاژن رو آورده اند، اما آیا مکمل کلاژن واقعاً به سلامتی و جوان سازی پوست کمک می کند؟ با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا پاسخ این پرسش را بیابید. کلاژن پروتئینی است که انواع مختلفی دارد و رد آن را تقریباً در همه جای بدن، از پوست و مو گرفته تا زردپی ها و سایر بافت های پیوندی، می توان یافت. بدن ما این پروتئين را به طور طبیعی تولید می کند، اما تولید آن با بالا رفتن سن کاهش می یابد. برخی پژوهش ها حاکی از آنند که مصرف مکمل های کلاژن هنگامی که تولید این پروتئين در بدن کاهش یافته است به جوان ماندن پوست کمک می کند. در ادامه، این ادعا را بیشتر بررسی می کنیم.
کلاژن چیست؟
کلاژن فراوان ترین پروتئینی است که در بدن انسان یافت می شود. این پروتئين برای داشتن مفصل های سالم و پوستی جوان و شاداب ضروری است. پوست ما خاصیت کش سانی خود را که مانع از چروک شدن آن می شود، مدیون کلاژن است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید ۷۵ درصد پوستتان را کلاژن تشکیل می دهد. این پروتئين، همچنین، در سایر بافت ها از جمله استخوان ها، ماهیچه ها و خون نیز وجود دارد. و در کل، یک سوم کل پروتئين های بدن را تشکیل می دهد.
تاکنون ۲۸ نوع مختلف از کلاژن در بدن شناسایی شده است. از بین انواع مختلف کلاژن، نوع ۱، نوع ۲ و نوع ۳ فراوان تر از سایرین هستند و بیش از ۸۰ درصد کل کلاژن بدن را تشکیل می دهند. کلاژن های نوع ۱ و ۳ اغلب در پوست و استخوان یافت می شوند. در حالی که کلاژن نوع ۲ عموماً در مفصل ها وجود دارد.
بدن به طور طبیعی کلاژن مورد نیاز خود را تولید می کند. کلاژن یک پروتئین است و واحدهای سازنده پروتئين ها، آمینواسیدها هستند. بدن ما برای تولید کلاژن مورد نیاز خود به این مواد مغذی نیاز دارد:
پرولین:
- آمینواسیدی که در سفیده تخم مرغ، لبنیات، کلم، قارچ و مارچوبه یافت می شود.
گلایسین:
- این آمینواسید را می توان در بسیاری از غذاهای گوشتی و پروتئينی یافت.
ویتامین C:
- به فراوانی در فلفل دلمه ای و مرکبات یافت می شود.
روی (زینک):
- این ماده معدنی مهم را می توانید از گوشت گوساله و گوسفند، نخود فرنگی، عدس، لوبیا، شیر، پنیر و مغزیجات مختلف دریافت کنید.
مس:
- این عنصر را می توان با خوردن جگر گوسفند یا گوساله، پودر کاکائو، پسته، عدس و کنجد دریافت کرد.
با افزایش سن، کلاژن های بدن به تدریج تجزیه می شوند و تولید آن ها نیز برای بدن دشوار می شود. به همین دلیل، پوست، کش سان بودن خود را از دست می دهد و شل می شود. علت اصلی پدیدار شدن چین و چروک های پوستی نیز همین است. بسیاری از افراد برای جلوگیری از چروک شدن پوستشان به مصرف مکمل های کلاژن رو می آورند. مکمل های کلاژن اغلب به صورت پودر هستند. اما به فرم مایع یا کپسول نیز تولید می شوند. در ادامه، انواع مکمل های کلاژن را بررسی می کنیم.
انواع مکمل های کلاژن
اغلب مکمل های کلاژن منبع جانوری دارند و از حیواناتی مثل گاو، گوساله و ماهی استخراج می شوند. محتوای این مکمل ها با یکدیگر متفاوت است. اما به طور کلی مکمل های کلاژن حاوی کلاژن نوع ۱، ۲، ۳ و یا ترکیبی از همه آن ها هستند. مکمل های کلاژن به یکی از سه مدل زیر تولید و در بازار عرضه می شوند:
کلاژن هیدرولیز شده:
- این فرم از کلاژن، که به آن هیدرولیزات یا پیپتید کلاژن نیز گفته می شود، در دستگاه گوارش به قطعات کوچک تر شکسته و سپس جذب می شود.
ژلاتین:
- تنها بخشی از کلاژنی که در ژلاتین وجود دارد در دستگاه گوارش می شکند و به آمینواسید تبدیل می شود.
کلاژن خام:
- این نوع کلاژن فرم خود را حفظ می کند و شکسته نمی شود.
پژوهش ها نشان می دهند که بدن، کلاژن های هیدرولیز شده را بهتر از سایر انواع کلاژن جذب می کند. البته باید در نظر داشته باشید که تمامی انواع مکمل های کلاژن برای آن که بتوانند توسط بدن جذب شوند، باید در دستگاه گوارش شکسته و تبدیل به آمینواسید شوند.
بدن، سپس، از این آمینواسیدها برای تولید پروتئين های مورد نیاز خود استفاده می کند. این یعنی خوردن مکمل کلاژن لزوماً به معنای تولید کلاژن در بدن نیست و برعکس. برای تشویق بدنتان به تولید این پروتئين لزوماً نیازی به مصرف مکمل آن ندارید. کافیست آمینواسیدهای مورد نیاز بدنتان را از غذاهای مختلف دریافت کنید تا بدنتان با استفاده از آن ها پروتئين های مورد نیازش را تولید کند.
آیا مکمل کلاژن برای سلامتی پوست و جوان سازی آن مفید است؟
برخی از پژوهش ها نشان داده اند که مصرف مکمل های کلاژن به مدت چند ماه می تواند به بازگشت خاصیت کش سانی پوست کمک و آن را شاداب و جوان کند. طبق نتایج این پژوهش ها، مصرف مکمل کلاژن نشانه های پیری پوست را برطرف می کند. برخی دیگر از پژوهش ها نیز نشان داده اند که مکمل های کلاژن می توانند تراکم استخوان هایی را که بر اثر بالا رفتن سن ضعیف شده اند افزایش دهند و دردهای مفصلی و زانو را بهبود ببخشند.
با این حال، مسئله مهمی که وجود دارد این است که بسیاری از این پژوهش ها جامعه آماری کوچکی دارند و تعداد اندکی از افراد را مورد مطالعه قرار داده اند.
انواع کلاژن
کلاژن های نوع ۱ و نوع ۳ پروتئین های اصلی تشکیل دهنده پوست هستند و برای حفظ ساختار و استقامت پوست ضروری اند. همان طور که پیش تر نیز اشاره شد، بدن می تواند کلاژن را به طور طبیعی تولید کند. اما پژوهش ها نشان می دهند که هر سال، کلاژن موجود در پوست ۱ درصد کاهش می یابد و همین امر، به مرور زمان، منجر به پیری پوست می شود.
طی پژوهشی، به ۱۱۴ خانم میان سال روزانه ۲.۵ گرم مکمل کلاژن هیدرولیز شده نوع ۱ داده شد و مشاهده شد که پس از ۸ هفته مصرف، چین و چروک های پوستی تا ۲۰ درصد کاهش پیدا کردند. در پژوهش دیگری، ۷۲ خانم ۳۵ سال به بالا به مصرف روزانه ۲.۵ گرم مکمل کلاژن هیدرولیز شده نوع ۱ و نوع ۲ پرداختند. پس از ۱۲ هفته، مشاهده شد که عمق چروک های پوستی آن ها تا ۲۷ درصد کاهش و رطوبت پوستشان نیز تا ۲۸ درصد افزایش یافته است.
همان طور که دیدید، این پژوهش ها جامعه آماری بزرگی نداشتند. نمی توان با مطالعه تنها ۲۰۰ نفر به نتیجه قطعی رسید. در ضمن، این پژوهش ها کنترل نشده بودند و بعضی از آن ها نیز توسط شرکت های تولید کننده مکمل انجام شده بودند.
نتیجه گیری
کلاژن یکی از فراوان ترین پروتئين های بدن است و نقش اصلی را در حفظ شادابی و جوانی پوست ایفا می کند. با افزایش سن، توانایی بدن در تولید کلاژن کاهش می یابد. پوست به مرور خاصیت کش سانی خود را از دست می دهد. این امر باعث پدیدار شدن چین و چروک های پوستی می شود.
بسیاری از افراد برای برطرف کردن این چین و چروک ها به مصرف مکمل های کلاژن رو آورده اند.اما این مکمل ها نیز برای آن که جذب بدن شوند ابتدا باید در دستگاه گوارش تجزیه و به آمینواسید تبدیل شوند. بنابراین، مصرف مکمل کلاژن لزوماً به معنی تولید کلاژن در بدن نیست.
پژوهش های علمی نشان داده اند که مصرف مکمل های کلاژن می تواند چین و چروک های پوستی را کاهش دهد و پوست را جوان کند. اما اغلب این پژوهش ها جامعه آماری کوچکی دارند و برخی از آن ها نیز توسط خود شرکت های تولید کننده مکمل انجام شده اند. بنابراین، هنوز نمی تواند به طور قطع راجع به اثر این مکمل ها اظهار نظر کرد.
به طور کلی، بهترین راه برای شاداب و جوان نگه داشتن پوست اصلاح سبک زندگی است. اگر مواد مغذی مورد نیازتان را از غذاهایی که می خورید دریافت کنید، بدنتان می تواند پروتئين ها و سایر ترکیبات مورد نیاز خود را به طور طبیعی تولید کند. بهترین روش برای داشتن پوستی جوان و شاداب پیروی از رژیم غذایی متعادل و سالم و پرهیز از مصرف دخانیات است. محافظت از پوستتان در برابر نور آفتاب نیز تأثیر به سزایی در جوان ماندن آن دارد.
بیشتر بخوانید!
